انواع وکیل ها در ایران

عناوین وکلایی که به دادگستری مراجعه می کنند با توجه به مفاد قوانین مورد استناد شامل موارد زیر است:

۱- وکیل انتخابی: 

در مواردی بکار می رود که شخصی، وکیل خود را انتخاب و با انعقاد قرارداد وکالت از او می خواهد وکالت او را  برای دفاع از حقش در مراجع قضایی برعهده بگیرد.

۲- وکیل تسخیری: 

در مواردی که دعوایی کیفری جریان داشته و علیرغم ضروری بودن حضور وکیل، در دادرسی و محاکمات، بدلیل امتناع متهم از اخذ وکیل ویا نداشتن بضاعت مالی برای این کار،  وکیلی برای دفاع از متهم وارد پرونده نشده است که دراین صورت به تشخیص دادگاه ، از بین وکلای دادگستری وکیل رایگان برای او گرفته می‌شود. عنوان وکیلی که به این ترتیب وارد پرونده می گردد،‌وکیل تسخیری است.

۳- وکیل معاضدتی:

 در مواردی که اشخاص برای دفاع از حقوق خود در دعاوی حقوقی نیاز به وکیل داشته باشند ولی بدلایلی امکان گرفتن وکیل نداشته باشند ، با تشخیص عسرو حرج موکل از سوی دادگاه و یا تشخیص کمسیون معاضدت کانون وکلا، در این موارد وکیلی بصورت رایگان دفاع از حقوق شخص معسر را برعهده می گیرد. عنوان وکیل یاد شده در این موارد، وکیل معاضدتی است.

۴- وکیل  اتفاقی: 

اگر شخصی تحصیل کرده رشته حقوق باشد ولی شغل او وکالت نباشد، بخواهد بصورت اتفاقی برای حل مشکلاتی که بستگان نزدیک او در مراجع قضایی دارند ، خارج از چرخه و آزمونهای سخت کانون وکلای دادگستری ، از این کانون برای همان مورد خاص پروانه وکالت موردی بگیرد ، با طی مراحل قانونی و پرداخت هزینه مربوطه می تواند به این امر اقدام کند. شخصی که با این روش وکالت موردی برای دفاع از حقوق بستگانش گرفته است را وکیل اتفاقی گویند.

۵- وکیل سازمانی: 

در اجرای قانون حمایت قضایی از کارکنان دولت و نیروهای مسلح ، اگر کارکنان دولتی اعم از کشوری و لشگری در امور خدمتی خود دچار مشکل حقوقی و قضایی شوند ، سازمان محل خدمت وی، می تواند کارشناسان حقوقی خود راجهت دفاع از حقوق کاکنانی که دچار مشکل شده اند، بعنوان وکیل همان کارکنان  به  مراجع قضایی معرفی نمایند ویا به آنها مشاوره حقوقی بدهد. کارشناسان حقوقی که در این خصوص وکالت کارکنان اداره متبوع خود در مراجع قضایی جهت دفاع از آنها را بر عهده می گیرند، وکیل سازمانی نامیده می شوند.

۶- وکیل قوه قضائیهاشخاصی که در اجرای ماده 187 قانون برنامه پنج ساله سوم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشور از مرکزی بنام مرکز امور مشاوران حقوقی و کارشناسان قوه قضائیه پروانه وکالت دریافت می کنند را  وکیل قوه قضائیه (ویا وکیل ماده 187) گویند.

۷- وکیل کارآموز( یا به عبارت صحیح ترکارآموز وکالت): 

اشخاصی که در امتحانات ورودی کانون وکلای دادگستری قبول شده اند باید مدتی را نزد وکیل باسابقه کارآموزی کنند اما این دسته از اشخاص می توانند در دوران کارآموزی خود، زیرنظروکیل سرپرستشان، درمسائلی که خیلی سنگین نباشد به امر وکالت هم  بپردازند. وکلایی که در دوران کارآموزی خود ، کار وکالت هم انجام می دهند ، اصطلاحاً‌ کارآموز وکالت یا وکیل کارآموز می نامند.

۸- وکیل حمایتی (یاوکیل ایثارگران): 

وکلا و مشاوران حقوقی که در اجرای قانون استخدامی سپاه ویا قانون حمایت قضایی از بسیج، برای دفاع از حقوق ایثارگران و یا بسیجیانی که در حین ماموریت دچار مشکل قضایی و حقوقی می شوند ، با اخذ پروانه از دفترحمایت قضایی از ایثارگران، بعنوان وکیل اشخاص یادشده به مراجع قضایی مراجعه می نمایند را وکیل حمایتی (یا وکیل ایثارگران) لقب داده اند.